Lange tijd werd kalk aangewend om het CO2-niveau in koelcellen onder controle te houden. Inmiddels is kalk vrijwel helemaal vervangen door CO2-adsorbers op basis van actieve kool. Een enkeling meent echter nog dat kalk ‘beter’ of goedkoper is. Laten we hier eens naar kijken.
Als voorbeeld nemen we een teler met 6 koelcellen met elk 120 ton peren. De ademhalingssnelheid van peren onder stabiele omstandigheden is ongeveer 1,5 ml CO2/(kg * h)-1. CO2-binding door gebluste kalk verloopt volgens de volgende reactie:
Ca(OH)2 + CO2 —> CaCO3 + H2O + warmte
Ca(OH)2 bindt met een molaire verhouding van 1 : 1 de door de vruchten geproduceerde CO2. De gemiddelde respiratiesnelheid van peren loopt, in tegenstelling tot appels, tijdens het bewaarseizoen langzaam op. Als we rekenen met de normale respiratiewaarde over het seizoen, zou er ongeveer 2 kg kalk per ton per maand nodig zijn. Deze berekening gaat er echter vanuit dat de kalk 100% beschikbaar is en gebruikt wordt, en houdt geen rekening met hogere respiratiewaarden aan het begin en het einde van het seizoen. We gaan daarom uit van 3 kg per ton per maand. Jaarlijks heeft deze teler dan maar liefst 15 ton gebluste kalk nodig (uitgaande van gemiddeld 7 maanden bewaren). De terugverdientijd van een CO2-adsorber zou dan ongeveer 5 jaar zijn. Maar daar moeten wel een stel kanttekeningen bij geplaatst worden:
- Een CO2-adsorber gaat niet 5 jaar mee, maar veel langer, doorgaans ongeveer 15 jaar.
- Vaak moet kalk tijdens bewaring vervangen worden, waardoor de koelcellen van regime moeten, omdat de deur daarvoor geopend moet worden. Dit is niet alleen ongunstig voor de vruchtkwaliteit, maar ook arbeidsintensief. Deze kosten zijn niet meegenomen. Een kleine fruitteler kan dit nog zelf doen, maar door de voortschrijdende schaalvergroting is dit vrijwel niet meer mogelijk, en zou hier personeel voor nodig zijn.
- Waar kalk is, is geen fruit. Kalk neemt kostbare ruimte in.
- De kalk wordt nooit efficiënt gebruikt omdat het vastzit op een pallet. De praktijk is dat er meer kalk nodig zal zijn dan verwacht. Het gebruik van ventilatoren en kalkkamers helpt, maar maakt het op deze wijze adsorberen ook duurder.
- Het CO2-niveau in de koelcel kan niet worden ingesteld. Over het algemeen vermijden telers te lage CO2-waarden, omdat dit minder groene peren oplevert. Kortom, de tendens is interne bruinverkleuring en holtevorming vermijden, maar desondanks CO2 wel zo hoog mogelijk: 0,5-0,7%
- De kalk moet worden aangevoerd, en het moet na gebruik ergens blijven. Deze kosten zijn niet meegenomen. Gebruikte kalk kan niet zomaar in de boomgaard worden uitgestrooid, omdat dit het bodemleven kan veranderen door een verandering van de pH (en in veel landen niet is toegestaan).
De conclusie is dat de terugverdientijd van een adsorber korter is, en dat kalk minder rendabel is. Om deze reden wordt (in Nederland) adsorberen met kalk bijna niet meer toegepast.